Noun phrase – część pierwsza
Na tak postawione pytanie większość uczących się języka angielskiego odpowie zapewne: oczywiście, że pierwsza (Tarantino’s films) – przecież to klasyczny przykład dopełniacza saksońskiego!
Taka reakcja jest oczywiście jak najbardziej naturalna – w toku nauki języka angielskiego przyswajamy formę dopełniacza (…’S) już na wczesnych jej etapach i dlatego później formy typu: Dave’s car, Beth’s parents, Gary’s new job, Wojtek’s shoes, itp. to dla nas coś oczywistego. Nic zatem dziwnego, że ,,filmy Quentina Tarantino’’ większość z nas słusznie skojarzy z formą …’S.
Czy w związku z tym, druga z opcji (Tarantino films) jest błędna? Otóż nie. Jest jak najbardziej prawidłowa. Jak to możliwe? Wszystko zależy, jaki porządek komponentów wyrażenia rzeczownikowego (noun phrase) wybierzemy w naszej wypowiedzi. Najłatwiej zobrazujemy to, rozpisując jego schemat przy pomocy kolorowych komponentów:
(określnik) + ADJECTIVE
(przymiotnik) + MODIFYING NOUN
(rzeczownik modyfikujący) + (HEAD)NOUN
(rzeczownik główny)
Na przykład:
the latest Robert DeNiro movie
Alfred Hitchcock’s scariest film
Meryl Streep movies
an Elton John track
Chopin’s most acclaimed compositions
Rod Stewart songs
a Shakespeare play
Jane Austen’s iconic novels
John Steinbeck books
W tym miejscu chciałbym uściślić: jak pokazują powyższe przykłady, ten wpis poświęcam budowie wyrażenia rzeczownikowego, w którym występują nazwy własne, będące nazwiskami reżyserów, aktorów, muzyków i pisarzy. Cztery komponenty wchodzące w jego skład, jak widać wyżej, pozwalają nam na stworzenie dużej liczby różnych kombinacji. Tutaj mamy ich dziewięć, ale oczywiście można stworzyć ich o wiele więcej. Wspomniane nazwiska artystów i pisarzy występują w funkcji albo określników (determiners) albo rzeczowników modyfikujących (modifying nouns). Do grupy ,,czerwonej’’ oprócz m.in. przedimków (a, an, the) czy zaimków wskazujących (this, that, these, those) zaliczymy formy dzierżawcze, a więc również dopełniacz …’S. Stąd kombinacja Tarantino’s films. W grupie ,,zielonej’’ rzeczowniki nie występują w formie dopełniacza, a więc forma …’S odpada. Stąd zapis Tarantino films.
Jak możemy wykorzystać tego typu wyrażenia rzeczownikowe w praktyce?
- Definiując lub przyporządkowując:
Pulp Fiction is a Quentin Tarantino film.
(lub: Pulp Fiction is one of Quentin Tarantino’s films)
Seven is a Brad Pitt movie.
(lub: Seven is one of Brad Pitt’s movies)
Fields of Gold is a Sting track.
(lub: Fields of Gold is one of Sting’s tracks)
Dracula is a Bram Stoker novel.
(lub: Dracula is one of Bram Stoker’s novels)
- Wyrażając opinie lub preferencje:
Do you like (watching) Ridley Scott films?
(lub: Do you like [watching] Ridley Scott’s films?)
Do you like (watching) Nicole Kidman movies?
(lub: Do you like [watching] Nicole Kidman’s movies?)
Do you like (listening to) Depeche Mode tracks?
(lub: Do you like [listening to] Depeche Mode’s tracks?)
Do you like (reading) Stephen King novels?
(lub: Do you like [reading] Stephen King’s novels?)
What do you think about Ridley Scott films/Nicole Kidman movies/Depeche Mode tracks/Stephen King novels?
(lub: What do you think about Ridley Scott’s films/Nicole Kidman’s movies/Depeche Mode’s tracks/Stephen King’s novels?)
Kiedy omawiałem ten temat ze swoim konsultantem-Anglikiem, zauważył, że wersje ,,zielone’’ powyższych zdań będą częściej stosowane przez native speakerów niż ,,czerwone’’, ponieważ są wygodniejsze fonetycznie tzn. łatwiej ,,spadają z języka’’. Oczywiście nie oznacza to, że z wersjami ,,czerwonymi’’ jest coś nie w porządku. Absolutnie nie powinniśmy ich ignorować.
Which is the best Steven Spielberg film in your opinion?
(lub: Which is Steven Spielberg’s best film in your opinion?)
What, do you think, is the most popular George Michael track?
(lub: What, do you think, is George Michael’s most popular track?)
Which, would you say, is the most interesting Ernest Hemingway book?
(lub: Which,would you say, is Ernest Hemingway’s most interesting book?)
- Porównując:
In Kubrick’s adaptation of The Shining the hotel freezes at the end (lub: In the Kubrick adaptation…) whereas in Stephen King’s novel the hotel burns.
(lub: …whereas in the Stephen King novel…)
Whitney Houston’s version of I Will Always Love You is full of grandeur and it showcases her vocal prowess (lub: The Whitney Houston version…) whereas Dolly Parton’s rendition is more reflective and highlights the melodic value of the song. (lub: …whereas the Dolly Parton rendition…)
Poniżej znajdziesz trzy kompilacje krótkich fragmentów filmowych z YouTube’a, które pokazują, jak native speakerzy używają omawiane wyżej zapisy. Są to fragmenty wycięte z wywiadów, koncertów, filmów dokumentalnych i teleturniejów. Wspomniane kompilacje dotyczą kolejno: filmów, muzyki i literatury. Podczas oglądania zwróć, proszę, uwagę na napisy – interesujące nas fragmenty zaznaczyłem odpowiednio kolorami tak jak w powyższych przykładach.
Wyrażenia rzeczownikowe opisane tutaj możemy sparafrazować używając przyimków BY i WITH. Wystarczy zestawić ze sobą wyrażenie rzeczownikowe (noun phrase) i wyrażenie przyimkowe (prepositional phrase) według schematu:
(wyrażenie rzeczownikowe) + PREPOSITIONAL PHRASE
(wyrażenie przyimkowe)
Na przykład:
The latest film with Robert DeNiro
The scariest film by Alfred Hitchcock
A song by Elton John
The most acclaimed compositions by Chopin
A play by Shakespeare
Books by John Steinbeck
Warto w tym miejscu podkreślić, że wyrażenie rzeczownikowe – w którym występuje nazwisko aktora – sparafrazujemy, używając przyimka WITH (the latest film with Robert DeNiro), a takie, w którym występuje nazwisko reżysera, sprafrazujemy za pomocą przyimka BY (The scariest film by Alfred Hitchcock).
Przykłady zdań:
Seven is a film with Brad Pitt.
Fields of Gold is a track by Sting.
Dracula is a novel by Bram Stoker.
Do you like (watching) films by Ridley Scott?
Do you like (reading) novels by Stephen King?
What do you think about tracks by Depeche Mode?
Which is the best film by Steven Spielberg in your opinion?
Which, would you say, is the most interesting book by Ernest Hemingway?
Podsumowując: budowa wyrażenia rzeczownikowego, które zawiera nazwy własne – w tym przypadku nazwiska artystów i pisarzy, pozwala nam na pełną swobodę w zestawianiu różnych jego komponentów, dzięki czemu nie musimy używać ww. nazwisk tylko i wyłącznie w formie dopełniacza, jak ,,narzuca’’ nam to język polski (np. książki Johna Steinbecka, kawałki Depeche Mode czy filmy Ridleya Scotta). Native speakerzy wypowiadający się w załączonych kompilacjach filmowych stosują zarówno wyżej opisane wersje ,,zielone’’, jak i ,,czerwone’’, co możemy przyjąć jako model i wzorować się na ich wypowiedziach, mówiąc lub pisząc po angielsku.
Wyrażenie rzeczownikowe zawierające nazwy własne jest tematem rozdziału trzeciego w mojej książce Wiele ścieżek w języku angielskim – którą wybrać? i rozdziału pierwszego w e-booku – suplemencie do niej (patrz zakładka Publikacje). Znajdziesz tam wiele innych przykładów noun phrases w stylu tych, które opisałem wyżej. Podobnie jak tutaj, wszystkie przykłady w książce i suplemencie są colour-coded, co uwydatnia ich przejrzystość.
Kolejne wpisy poświęcę również wyrażeniu rzeczownikowemu. Pokażę, jak możemy zgrabnie ,,żonglować’’ komponentami ,,czerwonymi’’ i ,,zielonymi’’ tam, gdzie nazwy własne to nazwy firm/instytucji publicznych oraz imiona/nazwiska nieznanych szerzej ludzi (znajomych mówiącego lub piszącego). Już teraz zapraszam do lektury.
Jeśli zainteresował Cię ten wpis i chcesz podzielić się ze mną swoimi uwagami, zostaw, proszę, komentarz.